In dit advies pleit de TCB voor het sluiten van nutriëntenkringlopen. Dit is nodig om tot duurzaam bodemgebruik in Nederland en elders te komen. In natuurlijke ecosystemen is sprake van kleinschalige grotendeels gesloten kringlopen van nutriënten. Onze hedendaagse voedselproductiesystemen zorgen ervoor dat er lokaal ophopingen, tekorten en verliezen van nutriënten optreden.

In Nederland is sprake van een overschot aan nutriënten voor de teelt van gewassen. Het overschot komt terecht in bodem en (grond)water, en leidt daar tot kwaliteitsverlies van ecosystemen. Elders ontstaan tekorten aan nutriënten en leidt export ervan via veevoer tot biodiversiteitsverlies en verlies van vruchtbare landbouwgrond. Een stijgende mondiale vraag naar voedsel pleit voor een zo efficiënt mogelijk gebruik van nutriënten, gezien de eindigheid van de winbare hoeveelheden fosfaaterts en de energiebehoefte van stikstofkunstmest. In een voorziene ontwikkeling naar een biobased economy wordt de bodem producent van grondstoffen. Onze afhankelijkheid van een gezonder bodem wordt daarmee nog groter.

De TCB vindt dat nutriënten uit mest, feces, urine, producten daarvan, alsmede plantaardige en dierlijke restproducten zoveel mogelijk en in dezelfde mate terug moeten naar de landbouwgronden die worden gebruikt voor gewasproductie. De transportefficiëntie van dierlijke mest is hierbij de beperkende factor. De TCB vindt Europa als schaalniveau voor het sluiten van nutriëntenkringlopen aantrekkelijk, maar dit behoeft nog wel nadere studie en onderbouwing.

Om in Nederland van het overschot af te komen, kunnen nutriënten worden teruggebracht naar het gebied waar veevoer wordt geproduceerd. Export van mest en producten daarvan is echter nog nauwelijks ontwikkeld en de ontwikkeling ervan heeft tijd nodig. Daarom is op korte termijn alleen het verminderen van aanvoer van nutriënten, dat wil zeggen reductie van de hoeveelheid mest en dus van de veestapel, een optie. Daarmee kan de aanvoer van nutriënten in overeenstemming worden gebracht met de hoeveelheid landbouwgrond die in Nederland beschikbaar is om deze nutriënten efficiënt te verwerken, zonder verliezen naar het milieu. Op termijn kunnen door innovaties wellicht weer meer dieren in Nederland worden gehouden, als de internationale handel in mest en producten daarvan sterk in omvang zijn toegenomen.